Ίος, Κυκλάδες, Europa Nostra

Η πρόταση της Ελληνικής Εταιρείας Περιβάλλοντος και Πολιτισμού (ΕΛΛΕΤ) να συμπεριληφθούν οι Κυκλάδες στη λίστα  της EUROPA NOSTRA με τα 7 πιο απειλούμενα τοπία και μνημεία  ( Most Endangered)  της πολιτιστικής κληρονομιάς του Ευρωπαϊκού Χώρου  το 2024, αναδεικνύει τις δομικές καταστροφές που συντελούνται στο περιβάλλον των τουριστικών αυτών νησιών   και την φέρουσα ανικανότητα των αρμοδίων ελληνικών αρχών να τα προστατεύσουν.

Η ειδική αναφορά της ΕΛΛΕΤ στη Σίφνο, τη Σέριφο και τη Φολέγανδρο σαν νησιωτικά τοπία  ιδιαιτέρου φυσικού κάλλους που η αιγαιοπελαγίτικη φυσιογνωμία τους κινδυνεύει άμεσα να αλλοιωθεί από την ασυδοσία στη δόμηση είναι μόνο ενδεικτική. Στη Ίο, νησί των Κυκλάδων χαρακτηρισμένο ιδιαιτέρου φυσικού κάλλους στο σύνολο του ( ΦΕΚ 762/1977) οι εικόνες της οικιστικής αναρχίας και καταστροφής εξοργίζουν.

Το πανέμορφο τοπίο της Ίου με τις παραδοσιακές πεζούλες του αλλοιώνεται δραματικά,   οι  μπουλντόζες της κερδοσκοπίας ανωνύμων  εταιρειών  που δραστηριοποιούνται στην τουριστική εκμετάλλευση του νησιού διανοίγουν ανενόχλητες  παράνομους δρόμους, ξεκοιλιάζουν πλαγιές, ισοπεδώνουν υπερήφανες κορυφογραμμές  μπαζώνουν  ρέματα και υδροβιότοπους ,  καταστρέφουν αιώνια βράχια στις ακτογραμμές και  κακοποιούν βάναυσα από άκρη σε άκρη το προστατευόμενο υποτίθεται ανάγλυφο του άμοιρου νησιού.  Παράλληλα οι  πανέμορφες παραλίες της Ίου ντε φάκτο ιδιωτικοποιούνται.

Ο Σύνδεσμος Ιητών, έτος ίδρυσης 1924, με  τεκμηριωμένες καταγγελίες, επίσημα έγγραφα,   δικαστικές προσφυγές  και  με σειρά από  δημοσιεύματα στην  ιστορική εφημερίδα ¨Ίος¨ έχει ενημερώσει  την   υπηρεσία Δόμησης  Θήρας, την Κτηματική Υπηρεσία Κυκλάδων, τους    αρμόδιους Δημάρχους, Περιφερειάρχες,  Βουλευτές, Υπουργούς και τις εισαγγελικές αρχές για τις παράνομες καταστροφικές για τον περιβάλλον της Ίου ενέργειες.

Δυστυχώς  σχεδόν όλοι οι   υπεύθυνοι για την οικιστική ασυδοσία στην  Ίο κάνουν ότι δεν βλέπουν και δεν ακούνε. Νόμοι  και διαδικασίες  ελέγχου της δόμησης που μέχρι σήμερα προστάτευαν  υποτυπωδώς το περιβάλλον στα νησιά μας καταργούνται καθημερινά. Δικαστικές αποφάσεις  που προστατεύουν το περιβάλλον του νησιού   όπως η  Απόφαση  1037/18 του Συμβουλίου Επικρατείας για την  Ίο  και ολοκληρωμένες επίσημες χωροταξικές μελέτες του ΕΜΠ για το νησί  παραμένουν στα συρτάρια των υπευθύνων και δεν υλοποιούνται.

Οι  νομοθετικές επιλογές μετά-χρονισμού πολεοδομικών διατάξεων ώστε να προλάβουν οι ημέτεροι επιτήδειοι να χτίσουν  δημιουργώντας τετελεσμένα δόμησης που ακυρώνουν  στην πράξη κάθε έννοια   χωροταξικού σχεδιασμού στα νησιά μας   δεν αφήνει καμία αμφιβολία ότι οι εξαγγελίες  περί εκπόνησης    πολεοδομικών  μελετών  καθορισμού  φέρουσας ικανότητας  στην Ίο και τις  παράκτιες τουριστικές περιοχές της χώρας,  χρηματοδοτούμενες με 240 εκ Ευρώ  από τους φορολογούμενους Ευρωπαίους πολίτες,  δεν ενεργούνται  για την σωτηρία των μνημείων της φύσης και της αιγαιοπελαγίτικης φυσιογνωμίας του νησιωτικού χώρου  αλλά  για  την  εξυπηρέτηση real estate  συμφερόντων και την   παράκαμψη  ευνοϊκών για την προστασία του περιβάλλοντος των νησιών Αποφάσεων του Συμβουλίου Επικρατείας.

Τα χρήματα του μόχθου των ευρωπαίων φορολογουμένων δεν μπορούν να μοιράζονται σε επιτήδειους  κερδοσκόπους και να διατίθεται σε τουριστικά δήθεν αναπτυξιακά έργα που καταστρέφουν το περιβάλλον. Ο νόμος περί στρατηγικών επενδύσεων  Ν. 3894/2010 δεν μπορεί να χρησιμοποιείται προσχηματικά για την παραχώρηση προς αποκλειστική χρήση παραλιών του Αιγαίου και την  εξυπηρέτηση  επιλεγμένων  ¨επιδοτούμενων επενδυτών¨.

Οι σύλλογοι αρχιτεκτόνων και καλλιτεχνών, το ΙΚΟΜΟΣ, η παγκόσμια κοινότητα δεν μπορούν να σιωπούν άλλο μπροστά στις καταστροφές ενός φυσικού και πολιτιστικού μνημείου παγκόσμιας αξίας όπως οι Κυκλάδες.

Η δημιουργία μια νέας Ανεξάρτητης Αρχής με την συμφωνία όλων των κομμάτων απαλλαγμένη από κάθε πολιτικό κόστος   για την έντιμη διαχείριση των οικιστικών  θεμάτων  σε προστατευόμενες περιοχές ιδιαιτέρου φυσικού κάλλους είναι η μοναδική επιλογή για  να σωθεί ότι έχει απομείνει από την ομορφιά και αξιοπρέπεια του ιστορικού πολιτισμού των Κυκλάδων και του Ελληνικού χώρου.

Ο Σύνδεσμός Ιητών καλεί όλους  τους  Έλληνες και τους ξένους φίλους της Ελλάδας να συμμετέχουν σε ένα ανένδοτο  αγώνα για ελεύθερες παραλίες στο Αιγαίο και  για την σωτηρία της  αιγαιοπελαγίτικης φυσιογνωμίας των Κυκλάδων.  Έναν αγώνα  για να μην περάσει ο  τουρισμός  των   νησιών  μας από τα χέρια των κατοίκων στα χέρια  ξένων και ντόπιων μονοπωλίων.  Έναν αγώνα  για να παραμείνουν  τα νησιά μας και οι παραλίες τους  αυτό που ήταν πάντα, ένας παράδεισος για όλους.

Ίος, 20-2-2024

Ανδρέας Νικολάου Ζαμάνος

Πρόεδρος του Συνδέσμου Ιητών